مراقبت از پوست یکی از کارهای مهمی است که در سلامتی انسان تأثیر بسزایی دارد. چرا که پوست به عنوان اولین لایه‌ی محافظ بر روی تمام اعضای بدن ما کشیده شده و در برابر آسیب‌ها از آنها محافظت می‌کند. اکثر مردم از روش‌های مراقبت از پوست اطلاع دارند و رسانه‌های جمعی هم آموزش‌های لازم در این زمینه را به همگان یاد می‌دهند.
اگرچه افراد از عوامل تأثیرگذار برسلامت پوست مانند اشعه‌ی نور خورشید، اثرات مواد شوینده و مواردی از این دست اطلاع کافی دارند و نکات سلامتی در این‌باره را رعایت می‌کنند. اما شاید کمتر کسی از تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت پوست آگاهی داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم.
آلودگی هوا بر پوست چه تاثیری دارد؟
دانشمندان در پژوهش های مختلف به این نتیجه رسیده اند که مواجهه مزمن با ذرات معلق موجود در هوا ناشی از ترافیک و آلودگی هوا ارتباط قابل توجهی با پیری زودرس پوست دارد.
اخیرا موضوع پر بحث «آلودگی هوا» در میان مردم سر و صدای زیادی به پا کرده است. آلودگی هوا که دیگر جزئی از زندگی ما ایرانی ها شده حاصل ماشینی شدن دنیای امروزه ست و آثار زیان بار آن نه تنها قلب و ریه ها را مورد هدف قرار می دهد، بلکه بر دیگر اعضا بدن به ویژه پوست که بزرگترین ارگان بدن و مهم ترین سد دفاعی در مقابل عوامل بیماری زای محیطی است نیز اثر سوء در پی دارد.
دکتر فیروز، رئیس مرکز آموزش پژوهش های بیماری های پوستی و جذام، گفت: آلودگی هوا بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی منجر به 307 میلیون مرگ در سراسر دنیا در سال 2012 شده است. آلاینده های هوا به دو گروه اصلی تقسیم می شوند. ذرات ریز (PM) و گازها (O2 ، CO ، SO2 ، NO ، NO2 ، NOX2 ). ذرات ریز به طور معمول توسط احتراق و ذرات درشت تر به دنبال پروسه های مکانیکی ایجاد می شود و به صورت ذرات گردو غبار توسط باد در هوا به حالت تعلیق قرار می گیرند.
با وجودی که مطالعات متعددی در زمینه ارتباط بین آلودگی هوا و سلامت انسان صورت گرفته، ولی در حال حاضر تحقیقات بسیار اندکی در مورد اثرات سوء آلودگی هوا بر پوست موجود است. پوست، مانند ریه، به عنوان حد فاصلی بین بدن و اتمسفر اطراف قرار دارد و به عنوان اولین محل تماس با الاینده های هوا به شمار می آید.
در سال 2010 دانشمندان نشان داده اند که مواجهه مزمن با ذرات معلق موجود در هوا ناشی از ترافیک ،ارتباط قابل توجهی با پیری زودرس پوست دارد. در این مطالعه قوی ترین ارتباط ذرات معلق در هوا با ایجاد لکه های تیره در پوست بود. آنها همچنین نشان دادند که تماس با دوده، ترکیبی از ذرات کربن که توسط هیدروکربن های پلی آروماتیک aromatic hydrocarbon یا arene پوشیده شده است، قوی ترین ارتباط را با پیری زودرس پوست دارد.
هر کدام از آلاینده های هوا احتمالا تاثیر توکسیک(نوعی مسمومیت خونی در اثر سموم آزاد شده) اختصاصی را روی پوست دارند. از لحاظ تئوری اثرات سمی آلاینده های هوا روی پوست می تواند به علت اثرات از خارج به داخل ( نفوذ آلاینده های هوا به پوست و اتصال آن به سطح پوست) و یا ناشی از مکانیسم داخل به خارج باشد.
روش‌های حفاظت از پوست در برابر آلودگی هوا
اگرچه آلودگی هوا مشکلی نیست که بتوان آن را به زودی حل کرد و یا کاهش داد، اما چند راه وجود دارد که می‌توان آسیب‌های پوست در برابر آلودگی هوا به حداقل رساند؛ یکی از این راه‌ها استعمال آنتی اکسیدان‌های موضعی است. آلودگی هوا به هرحال پس از مدتی سطح آنتی اکسیدان‌های پوست را کاهش می‌دهد و برای مقابله با این مورد باید از کرم‌های ویتامینه موضعی استفاده کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از ویتامین‌های C و E به پوست به صورت موضعی می‌تواند آسیب‌ها را کاهش دهد و از سرعت فرآیند پیر شدن پوست کم کند. یک راه دیگر برای افزایش سطح آنتی اکسیدان‌های بدن استفاده از یک رژیم غذایی درست و سالم است. میوه‌های تازه و سبزیجات معطر سرشار از آنتی اکسیدان هستند که باید در رژیم غذایی شما جایگاه ویژه‌ای داشته باشند. همچنین مصرف چای سبز نیز در این زمینه بسیار مفید و تأثیرگذار است.
راه دیگر برای حفاظت از سلامت پوست استفاده از شوینده‌های بهداشتی سالم است. سعی کنید پوست خود را بیش از حد شست و شو ندهید و در مواقع شست و شو نیز از آن دسته از محصولات بهداشتی استفاده کنید که pH مشابه با پوست دارند (این عدد حدود 5 یا 6 است). استفاده از کرم‌های ضدآفتاب نیز برای سلامت پوست به شدت توصیه میشود. اگرچه اسم این کرم‌ها صرفاً مقابله با اثرات آفتاب را در ذهن تداعی می‌کند، اما این محصولات علاوه بر مقابله با اثرات منفی آفتاب از پوست انسان در برابر آلودگی هوا نیز محافظت می‌کنند. آلودگی هوا یکی از مشکلات جدی در دنیای امروز است که اگر از خود در برابر آن مراقبت‌های ویژه به عمل نیاورید، سلامتی شما به خطر خواهد افتاد. اما با رعایت این نکات می‌توانید اطمینان حاصل کنید که هرکاری را که برای سلامتی‌تان توانسته‌اید انجام دهید، انجام داده‌اید و همیشه پوستی جوان و شاداب خواهید داشت.