عوامل سفیدی زودرس مو:
علت اصلی سفید شدن موی انسان، کاهش تولید ملانین است. ملانین رنگدانه‌ای است که با افزایش سن انسان، تولید آن نیز در بدن کاهش پیدا می‌کند، تاجایی که تولید آن کاملا متوقف میشود. سفیدی زودرس مو مخصوصا در جوانان باعث کاهش اعتماد به نفس آنان میشود. کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین B، عوامل ژنتیکی، تغذیه‌ی نامناسب، تغییرات هورمونی (بیشتر در زنان)، استرس، استفاده از مواد نامناسب برای مو و مشکلاتی مانند پرکاری و یا کم‌کاری تیروئید نیز می‌توانند از دلایل سفیدی زودرس مو باشند.
مو در حقیقت بخشی از پوست محسوب میشود و از سلول‌های مشابهی تشکیل شده کـه روی لایـه خارجی پوست به نام اپیدرم قرار دارند. غدد چربی پوست سر ماده‌ای چرب و روغنی ترشح می‌کنند کـه منبع مود مغذی و تقویتی، براق‌کننده و عامل سیاهی مو است. تغذیه مو از طریق جریان خون صورت می‌گیرد و به طور خارجی امکان‌پذیر نیست. اصولا مو طی مراحلی رشد می‌کند و در برهه‌هایی از زمان، رشد آن متوقف شده و استراحت می‌کند.
در پایین‌ترین لایه پوست سر، در محل پایه تار مو، سلول‌هایی به نام ملانوسیت وجود دارند که ترکیباتی به نام ملانین تولید و ترشح می‌کنند. ملانین بـاعث رنگی بودن موی سر است. ملانوسیت‌ها در واقـع حاوی سلول‌های رنگدانه‌ای هستند و برای ساخت ملانین به آنزیم‌های خاصی نیاز دارند. در حقیقت رنگ‌های متفاوت مو، سیاه، قهوه‌ای، بلوند و قرمز بستگی به نوع آنزیمی دارد که در ساخت ملانین مورد استفاده قرار می‌گیرد. رنگدانه‌های موجود در ملانوسیت‌ها، عامل ایجاد رنگ موی سر هستند.
4 مورد از عوامل مهم در سفیدی زودرس مو:
1. عوامل ژنتیکی:
صولا عوامل ژنتیکی و همچنین نژادی در سفیدی زودرس مو نقش عمده‌ای دارند. به‌عنوان مثال، این پدیده در سفیدپوستان از حدود سن 35 سالگی شروع میشود در حالی که در سیاهپوستان بعد از 43 سالگی اتفاق می‌افتد. بروز موهای سفید به صورت موضعی یا گسترده در ناحیه سر، گاهی ابرو، مژه‌ها و پلک‌ها، یک بیماری ژنتیک پوستی و معمولا ناشی از اختلالات ژنتیک یا کروموزمی است که باعث اختلال در مهاجرت سلول‌های رنگدانه ملانوسیتی به پوست و یا ناحیه مو میشود این اختلال، ژنتیکی و ارثی است.
به‌عنوان مثال، بیماری آلبینیسم (نوزادی که از بدو تولد موهای سفید و پوست و چشم‌های کمرنگی دارد) مربوط به فعالیت آنزیم‌ها و تولید رنگدانه پوست یا ملانین است. در بعضی از اختلالات سفیدی مو، اختلالات دیگری مانند ناشنوایی عصبی، کمرنگی چشم‌ها و اختلال در ارگا‌ن‌های دیگر نیز ممکن است بروز کند. گاهی این سفیدی به صورت موضعی و به شکل یک کاکل سفید جلوی سر دیده میشود که به آن «پیبالدیس» می‌گویندکه به‌طور مشخص ممکن است فقط در قسمت پیشانی دیده شود که یک اختلال ژنتیکی است.
2. بیماری‌های خود ایمنی:
در گروهی دیگر از بیماری‌ها که به بیماری‌های خود ایمنی معروف هستند، سیستم ایمنی بدن به دلایل ناشناخته، شروع به تخریب سلول‌های رنگدانه پوست و موادی به نام ملانوسیت می‌کند. نمونه کامل این اختلال، بیماری پیسی یا ویتیلی‌گو است که معمولا در سنین کودکی قسمت‌هایی از پوست به صورت موضعی و بدون هیچ التهابی به رنگ سفید در می‌آید. حدود 2 درصد افراد جامعه به این بیماری مبتلا هستند و موهای ناحیه سر یا مژه آنها نیز ممکن است سفید شود. علت بیماری مشخص نیست، اما عوامل ژنتیک در ایجاد آن دخالت دارند. سابقه فامیلی در 20 درصد بیماران دیده میشود. جهت درمان معمولا از داروهای موضعی و یا اشعه ماورای بنفش (فتوترایی) استفاده میشود.
در نوع دیگری از بیماری‌های خود ایمنی که «پلاد» نامیده میشود، قسمت‌هایی از موهای سر یا نواحی دیگر بدن به‌صورت موضعی می‌ریزد و به جای آنها اغلب موهای سفید می‌روید. این موهای سفید معمولا بعد از مدتی تیره می‌شوند؛ ولی در مواردی به صورت تک‌تک لابه‌لای موی سر قابل رویت هستند. اصطلاح سفید شدن یک‌شبه موها، نمونه‌ای از این نوع بیماری است که در آن بیماری پلاد به‌طور مستمر باعث ریزش موهای تیره میشود، ولی موهای سفید که تحت تاثیر این بیماری قرار نمی‌گیرند، باقی‌مانده و بنابراین به نظر می‌رسد موهای فرد در عرض چند روز کاملا سفید شده است.
3. عوامل تغذیه‌‌ای:
عوامل تغذیه‌‌ای و کمبود بعضی از ویتامین‌ها، مانند ویتامین B12، اسید فولیک و یا کمبود آهن، در سفید شدن موها موثر هستند. کمبود ویتامین B12 به‌طور خاص عامل سفید شدن موهای سر است و با مصرف آن مشکل برطرف میشود. کمبود آهن که به طور شایع در جوامع وجود دارد، عامل مهمی در سفید شدن موها به شمار نمی‌آید و در حقیقت منجر به اختلال در پروتئین کراتین میشود و نقش مهمی در فعالیت سلول‌های رنگدانه مو دارد. برعکس، کمبود پروتئین در کودکانی که مبتلا به فقر تغذیه و آهن هستند، باعث کمرنگ شدن موها میشود که با تجویز مواد غذایی و پروتئین بهبود می‌یابد.
همچنین کمبود مس در نمونه‌های حیوانات آزمایشگاهی باعث کمرنگ شدن موها میشود. در انسان نیز کمبود مس به خاطر اختلال در فعالیت آنزیم تولیدکننده رنگدانه مو، در رنگ مو و شکنندگی آن تاثیر دارد. البته مس به‌طور معمول نقش مهمی در بازگشت رنگ تیره مو نداشته و تاکنون فقط تحقیقات ریز مغذی مس در مورد حیوانات آزمایشگاهی صورت گرفته است. در کم‌خونی‌های بدخیم نیز سفید شدن موها نشانه‌ای از این بیماری است که ممکن است با درمان، موهای سفیدشده برطرف شوند.
به‌طور کلی، در هر سنی ممکن است موها سفید شود و به نظر نمی‌رسد در افرادی که به صورت طبیعی موهای‌شان سفیده شده، تجویز ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها (آهن، روی، مس و یا سلنیوم و پروتئین) تاثیری در بازگشت رنگ موها داشته باشد. این مساله از این جهت اهمیت دارد که امروزه شرکت‌های خارجی و داخلی، تبلیغات وسیعی در مورد ویتامین‌ها، املاح، اسید آمینه و ریزمغذی‌ها برای درمان ریزش و سفیدی مو انجام داده‌اند. بسیاری از مردم نمی‌دانند که شکر به دلیل تاثیراتی که در افزایش سن دارد باعث خاکستری شدن موها میشود.
شکر باعث کم شدن مقدار ویتامین E در بدن میشود و باید تا جای ممکن از مصرف آن اجتناب شود زیرا ویتامین E برای رویش و سلامتی موها بسیار مهم است. همچنین شکر باعث کاهش خاصیت ارتجاعی بافت مو و کاهش جذب پروتئین میشود، پروتئین برای سلامت دندان، استخوان و موها ضروری است. بد نیست بدانید برای هضم شکر مواد معدنی زیادی استفاده میشود و این موضوع هم یکی دیگر از دلایل خاکستری و سفید شدن موها است. اما این به این معنی نیست که اصلا نباید در رژیم غذایی خود از شکر استفاده کنید، بلکه منابع طبیعی بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات مانند چغندر و هویج وجود دارند که حاوی مقدار زیادی قند طبیعی هستند.
4. استرس:
استرس در حد نرمال طبیعی است اما استرس بیش از حد بدن را پیر کرده و میتواند منجر به سفید شدن موها شود. هنوز دانشمندان رابطه میان استرس و سفیدی زودرس مو را اثبات نکرده‌اند اما واضح است که که پیر شدن بدن میتواند منجر به سفیدی زودرس مو شود. بنابراین با تکنیک‌های مانند مدیتیشن و یوگا استرس را از خود دور کنید. محققان می‌گویند اضطراب دائم با ترشح آدرنالین، به DNA فرد صدمه رسانده و منجر به ایجاد ناهنجاری‌هایی میشود. این موضوع نیز میتواند روی خاکستری و سفید شدن موها اثر بگذارد.
کلینیک تخصصی موهای زائد
کلینیک لیزر موهای زاید
بهترین کلینیک پوست و مو در شیراز
کلینیک ماه