در فصل تابستان بدن‌ها معمولا بیشتر عرق می‌کند و موها نیز زودتر چرب می‌شوند و این مساله ناراحتی زیادی برای برخی افراد ایجاد می‌کند، به‌خصوص برای خانم‌ها. در این مطلب با دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، درباره چگونگی مراقبت از موهای چرب گفت‌وگو کرده‌ایم.
مراقبت از موهای چرب در فصل گرما
نور مستقیم خورشید تا چه حد روی پوست و به‌خصوص موی سر تاثیر منفی می‌گذارد؟
نور مستقیم خورشید یکی از عوامل آسیب‌رسان به پوست و مو است. کدر شدن مو با وجود استحمام روزانه، یکی از مهم‌ترین عوارض فصل گرماست. از طرفی، موهای درخشان نقش مهمی در جوان نشان دادن چهره دارند. به همین دلیل می‌توان گفت اشعه مستقیم خورشید یکی از مهم‌ترین عوامل آسیب‌رسان به مو است که علاوه بر خشکی، سبب سفید شدن زودرس مو نیز میشود. به هر حال توصیه میشود در فصل گرما موها با کلاه یا روسری پوشش داده شود. استفاده از کلاه‌های لبه‌دار برای این کار بهتر است و جلوگیری از برخورد آفتاب با پیشانی و رستنگاه مو توصیه میشود.
استفاده از چه وسایلی برای مو به‌خصوص در این فصل ضرر دارد؟
حرارت مستقیم سشوار و استفاده از دستگاه‌های صاف‌کننده یا فرکننده مو، یکی از مهم‌ترین دلایل آسیب به مو، به‌ویژه در فصل گرماست که علاه بر آسیب‌پذیری آن، سبب خشکی و ایجاد موخوره میشود. بهتر است به موها استراحت دهید تا شکل طبیعی خود را داشته باشند. موهای بی‌آرایش زیباترند. در صورت عدم تمایل به استفاده از کلاه، استفاده از کرم ضدآفتاب بدون چربی در ناحیه پیشانی، اطراف گوش و گردن ضروری است. مراقب باشید که کرم با ریشه مو تماس نداشته باشد.
آیا شستن مو در فصل تابستان آن هم به صورت روزانه مفید است؟
شستن روزانه موها یکی از مهم‌ترین دلایل خشکی و ریزش مو است. اگر عادت به استحمام روزانه دارید، سعی کنید موها را هر روز شامپو نزنید.
قبل از استحمام یا هنگام خواب موها را با روغن نارگیل طبیعی یا بادام تلخ ماساژ دهید. در طول فصل تابستان، خیلی از افراد پوستشان بیش از اندازه چرب میشود. این مشکل وقتی بیشتر میشود که این افراد در طول روز با صابون و پاک‌کننده‌های نامرغوب چند بار صورتشان را می‌شویند تا چربی پوستشان را از بین ببرند، اما این کار باعث تولید بیشتر چربی توسط پوست میشود.
بعضی‌ها از پوست و موی چرب خود، به‌خصوص در تابستان که بیشتر شستشو دارند، گله می‌کنند. این مشکل چگونه ایجاد میشود؟
پوست سر چرب معمولا طی چند ساعت پس از استحمام حالتی براق پیدا می‌کند. در این مواقع موها به هم چسبیده و هنگام لمس روغنی هستند. فولیکول‌های موجود در بافت پوست سر و منافذ پوست که تحت عنوان غدد سباسه شناخته می‌شوند، ماده‌ای روغنی به نام سبوم را تولید می‌کنند. سبوم، پوست و موی سر را مرطوب می‌کند و جلوی خشک شدن آن را می‌گیرد، اما گاهی بنا به شرایطی، تولید بیش از حد این ماده در غدد سباسه، منجر به چرب شدن موها میشود.
یکی دیگر از عوامل چرب شدن موها؛ دست‌ها، شانه و برس آلوده هستند که تماس آنها با سر، موجب چربی بیشتر پوست و مو خواهد شد. موهای چرب پس از استحمام و شستشو تا چند ساعت وضعیت عادی دارند ولی مدتی پس از آن موها به هم می‌چسبند و در نگاه برق می‌زنند. البته پس از گذشت مدتی با تجمع رسوبات چرب روی موها حالت مات و کدر پیدا می‌کنند. برخی داروها مثل سایمتیدین و متیل دو پا ممکن است حالتی شبیه به چربی پوست سر همراه با شوره و خارش ایجاد کنند. در بعضی موارد چربی زیاد پوست سر می‌تواند همراه با اختلالات غدد داخلی مثل فعالیت زیاد غدد فوق‌کلیوی یا مشکلات تخمدان باشد.
برس کشیدن بیش از حد موها نیز می‌تواند منجر به چرب شدن زود به زود موها شود چراکه با تحریک زیاد پوست سر، سطوح سبوم را افزایش می‌دهد و باز هم موجب چرب شدن موها میشود. بنابراین در برس کشیدن موها زیاده‌روی نکنید و هر چند وقت یکبار حتما برس و شانه‌های خود را با آب گرم و شامپو بشویید.
آیا چربی موی سر باعث ریزش موها میشود؟
نه، چربی مو ربطی به ریزش مو ندارد و اینکه افراد فکر می‌کنند موی چرب زمینه‌ساز ریزش مو است، درست نیست. به جز استفاده از شامپوهای مخصوص موی چرب و شستشو، راه دیگری برای درمان موی چرب نیست. البته در بسیاری از افراد با گذشت زمان مشکل خود‌به‌خود برطرف میشود اما افراد دارای موهای چرب باید دفعات شستشوی سر را با استفاده از شامپوهای مخصوص موهای چرب افزایش دهند.
در موارد شدید استفاده از شامپوهای درمانی مثل سلنیوم سولفاید یا کتوکونازول و... طبق نظر پزشک ضروری به نظر می‌رسد.
آیا استفاده هر روز از شامپو به دنبال استحمام روزانه برای مو مضر است؟
در صورت استفاده از شامپوهای مناسب که منجر به خشکی و آسیب مو نشود، اشکالی ندارد. برای نگهداری از موی چرب بهتر است ازشامپوهای مخصوص موی چرب استفاده شود و برای افزایش تاثیر پاک‌کنندگی شامپو باید به مدت 1 تا 3 دقیقه کف ماندگار ایجاد و سپس موها را با آب 40 تا 45 درجه سانتی‌گراد آبکشی کرد.
بهترین شیوه استحمام در فصل گرم
باید زمان دوش گرفتن را محدود کنید. دوش گرفتن با آب داغ و حمام طولانی، موجب کم شدن و از بین رفتن چربی از پوست شما میشود. زمان دوش گرفتن یا حمام کردن را کوتاه کنید و به جای استفاده از آب خیلی داغ از آب ولرم استفاده کنید. از صابون‌های قوی با قدرت پاک‌کنندگی بالا استفاده نکنید. صابون‌ها و پاک‌کننده‌های قوی چربی پوست شما را از بین می‌برند. بنابراین از شامپو بدن، صابون و حتی مایع دستشویی‌های ملایم استفاده کنید. برای محافظت کردن از پوست و حفظ رطوبت آن در زمان اصلاح از لوسیون یا ژل مخصوص اصلاح استفاده کنید. خودتراش تیز و تمیز نیز آسیب کمتری به پوست شما می‌رساند.
همچنین برای محافظت از پوست صورتتان باید تیغ اصلاح را در جهت رشد موهایتان حرکت دهید، نه در خلاف جهت آن. بعد از حمام کردن، پوستتان را به‌طور کامل خشک نکنید و اجازه دهید کمی رطوبت روی سطح پوست باقی بماند و کرم مرطوب‌کننده بزنید. مرطوب‌کننده‌ها تاثیر خیلی زیادی روی سلامت پوست دارند اما بهتر است برای استفاده روزانه، مرطوب‌کننده‌ای که دارای SPF باشد، انتخاب کنید. موهایتان را با سشوار و حرارت‌دهنده برقی خشک نکنید و اجازه دهید خودشان به آرامی و طبیعی خشک شوند.
منبع: هفته نامه سلامت