موهاى زائد و علل آن

موهاى زائد و علل آن
برخي براى از بين بردن موهاى زائد به راه كارهاى مختلفى روى مى آورند، اما به سبب ترشح هورمون يا جريان داشتن بيمارى، پس از مدت كوتاهي دوباره رشد موهاى زائد آغاز مى شود و از زير پوست بيرون مى آيد.
موهاى زائد از جمله عوامل ناراحت كننده اى است كه در بعضى از زنان به سبب اختلالات هورمونى يا بيماري ها يا عوارض دارويى ايجاد مى شود و به زيبايى پوست فرد لطمه مى زند و در واقع پوست بدن و صورت او را از شكل زنانه خارج مى كند.
چند سؤال و جواب از يکي از متخصصان پوست و زيبايي در باره ي پُر مويي
1- پُرمويى چيست و به چه علتى بوجود مى آيد؟
رشد غيرطبيعى موهاى بدن در خانم ها به شكل مردانه را پرمويى يا در اصطلاح علمى "هيرسوتيسم"(HIRSUTISM) مى گويند. گاهى در قسمت هايي از بدن خانم ها (صورت، پايين شكم، دست و پاها، وسط سينه و اطراف سينه ها، ناحيه ي كمر و قسمت بالاى پشت فرد)، كه بايد موهاى كُركى و نرم و كم رنگ وجود داشته باشد، موهاى ضخيم و تيره ديده مى شود.
در مردان اين قسمت ها پس از بلوغ پُر مو (با موهاى زبر) ديده مى شود و براى آنان اشكالي ايجاد نمى كند؛ ولى همين نواحى اگر در زنان دچار زبرى يا تيرگى و ضخامت قطر مو شود، غيرطبيعى جلوه مى كند و سبب نگرانى آن ها را فراهم مى كند كه البته در اين گونه موارد، با بررسى وضعيت داخلى و هورمونى بدن فرد، علت پرمويى را مي توان پيدا کرد و آن را درمان نمود.
هورمون ها (به ويژه هورمون مردانه ي تستوسترون) باعث افزايش رشد موهاى بدن مي شود و بر رشد موهاى كركى خانم ها تأثير مى گذارد و ضخامت آنها را بيش تر مى كند. برعكس آن، هورمون زنانه (استروژن) سبب نازك تر و كم رنگ تر شدن موهاى بدن مى شود و رشد آن را آهسته تر و كندتر مى كند.
2- به طور كلى هر فرد در سر و اندام خود چه مقدار و چه تعداد مو بايد داشته باشد؟ و آيا تعداد مو در زنان و مردان متفاوت است؟
فرد بالغ حدود 5 ميليون فوليكول مو دارد كه يك ميليون آن در سر و گردن قرار دارد و بقيه ي فوليكول ها در كل اندام پخش شده اند و با بالا رفتن سن تعداد آن ها كاهش مى يابد.
شما به طور قطع افرادى را ديده ايد كه در جوانى بسيار پر مو بوده اند، ولى با پا گذاشتن به سنين ميانسالى و سالخوردگى دچار ريزش موى سر و بدن مى شوند. تراكم مو در بيست تا سى سالگى حدود 615 عدد در هر سانتي متر است. در حالى كه در سن 90 تا80 سالگى اين تعداد به 435 عدد كاهش پيدا مى كند.
فوليكول هاى مو در زن و مرد يكسان است، ولى نوع، رنگ و ضخامت آن تفاوت دارد. اگر فرد دچار بيمارى يا اختلالات هورمونى شود، موهاى بدن وى به شكل طبيعى رشد نمى كند و به جاى اينكه كركى و نرم و روشن باشد، تيره و ضخيم مى شود.
3- چه عواملى سبب بروز پرمويى و هيرسوتيسم در زنان مى شود؟
هورمون ها (به ويژه هورمون مردانه ي تستوسترون) باعث افزايش رشد موهاى بدن مي شود و بر رشد موهاى كركى خانم ها تأثير مى گذارد و ضخامت آنها را بيش تر مى كند. برعكس آن، هورمون زنانه (استروژن) سبب نازك تر و كم رنگ تر شدن موهاى بدن مى شود و رشد آن را آهسته تر و كندتر مى كند. البته ساير هورمون ها (تيروئيد، هيپوفيز و پروژسترون و... ) هم كم و بيش بر اين جريان اثر مى گذارند و هر يك از آن ها اختلالاتى در اندام زنانه (به ويژه رشد موها ) به وجود مى آورند.
4- چه عوامل غيرهورمونى سبب ايجاد اين هورمون مى شود؟
افزايش حرارت پوست به سبب التهاب يا گرم بودن محيط سبب سريع تر شدن رشد موها مى شود، براي مثال در فصل تابستان موها سريع تر رشد مى كنند. علاوه بر آن، برخى از بيماري ها مانند انسفاليت و ضربه ي مغزى و مصرف بعضى از داروها نيز به رشد موها كمك مى كند.
سامانه ي بدن خانم ها به گونه اى است كه تعداد كمى هورمون مردانه هم مى سازد. در بدن برخي، سطح هورمون مردانه افزايش مى يابد و غيرطبيعى عمل مى كند كه به آن موارد پر مويي مى گوييم.
فرد مبتلا به "هيرسوتيسم" بايد به پزشك متخصص پوست يا غدد يا زنان مراجعه كند و تحت معاينه و آزمايش هاى خون و سونوگرافى قرار گيرد تا مشخص شود كه آيا او مشكل تخمدانى و فوق كليوى يا مشكل محيطى و فاميلى دارد يا خير؟
5- چرا در بدن بعضى از خانم ها هورمون مردانه به شكل غيرطبيعى ترشح مى شود؟
اين مشكل ممكن است منشأ تخمدانى يا غدد فوق كليوى يا حتى عامل محيطى داشته باشد. البته در برخى، سطح هورمون هاى مردانه افزايش پيدا نمى كند، بلكه فعاليت آنزيمي را در پوست افزايش مى دهد كه تستوسترون را فعال مى كند. اين بي توازني آنزيمى هم عامل پرمويى مى شود و هيرسوتيسم بدون بالا بودن هورمون هاى مردانه مشاهده مى شود. در كم كارى تيروئيد و چاقى هم، ماده اى كه هورمون تستوسترون را به خود جذب مى كند كاهش مى يابد و سطح تستوسترون آزاد و فعال در خون بالا مى رود و باعث پرمويى مى شود.
6- اگر كسى به مشكل افزايش موهاي زائد دچار شد، چه طور آن را برطرف كند؟
البته به سبب تفاوت در نحوه ي ابتلا به مشكل افزايش موهاي زائد ابتدا بايد علت را پيدا كنيم. فرد "هيرسوت" بايد به پزشك متخصص پوست يا غدد يا زنان مراجعه كند و تحت معاينه و آزمايش هاى خون و سونوگرافى قرار گيرد تا مشخص شود كه آيا او مشكل تخمدانى و فوق كليوى يا مشكل محيطى و فاميلى دارد يا خير؛ و پس از آن، مطابق با علت بيمارى، داروهايى براى او تجويز خواهد شد.
7- امكان دارد كه هيچ يك از علل نامبرده شده، در فرد مشاهده نشود ولى او دچار پرمويى باشد؟
بله، در صورتى كه علت را پيدا نكنيم افزايش موهاي زائد را "ايديوپاتيك" مى گوييم كه بر حسب شدت يا ضعف آن، داروهاى خاصى تجويز مى شود.