بیشتر ما ترجیح می‌دهیم صورتمان هیچ چین و چروکی نداشته باشد، حتی اگر نشاندهنده‌ی عاقل بودن و جاافتاده بودن باشند، اما آیا داشتن چین و چروک در صورت می‌تواند حکایت از بروز مشکلی برای سلامتی در آینده بکند؟
صورت ما هم مانند هر قسمت دیگری در بدنمان پیر میشود و همان نیروهایی که به پوستمان آسیب می‌زنند می‌توانند به رگهای خونی‌مان نیز آسیب برسانند. پس عجیب و بزرگنمایی نیست اگر بگوییم بین چین و چروکهای صورت و احتمال مشکلاتی در سلامتی در آینده ارتباط وجود دارد و این دقیقا همان چیزی است که مطالعه‌ای جدید افشا کرده.
این تحقیق می‌گوید تعداد چین و چروکهایی که روی بخش خاصی از صورتمان داریم می‌تواند با احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی مرتبط باشد.
آیا چین و چروکهای صورت خبر از بیماری قلبی در آینده می‌دهند؟
چیزی که تحقیق نشان داده
این مطالعه در انجمن اروپایی کاردیولوژی ارائه شد. در بخشی از این مطالعه، دانشمندان پوست صورت ۳۲۰۰ بزرگسال میانسال را مورد آزمایش قرار دادند و بر اساس عمق چین و چروکهایی که روی پیشانی‌شان داشتند، به آنها امتیازاتی دادند. امتیازها در طیف صفر به ازای هیچ چین و چروک و ۳ به ازای چین و چروکهای فراوان قرار داشت. بعد از تحت کنترل گرفتن این افراد به مدت بیست سال، دانشمندان نتایج سلامتی آنها را با امتیازاتی که از چین و چروکهای‌شان دریافت کرده بودند، مورد مقایسه و ارزیابی قرار دادند.
در کمال شگفتی معلوم شد افرادی که امتیاز بالایی از جهت چروکهای پیشانی داشتند، بیشتر احتمال داشت که طی بیست سال، در اثر بیماری قلبی از پا دربیایند! در واقع، آنهایی که امتیاز چین و چروکهای‌شان ۲ تا ۳ بود، ده برابر بیشتر از افرادی که امتیاز کمتری در چین و چروکها گرفته بودند یا اصلا امتیازشان صفر بوده مستعد مرگ در اثر بیماری قلبی بودند؛ این تفاوت چشمگیری است!
البته این تحقیق مستقل نیست اما محققان سایر فاکتورهای دخیل در ریسک بیماریهای قلبی را تحت کنترل داشتند که شامل جنسیت، نرخ ضربان قلب، فشار خون، قند خون، لیپید، سابقه‌ی سیگاری بودن، سوابق ورزشی و مصرف الکل می‌شده است. بله نتیجه اینکه خطوط پیشانی با ریسک بیماری قلبی مرتبطند. اما همچنان فاکتور دیگری می‌تواند وجود داشته باشد که توجیه کننده‌ی این ارتباط باشد. مثلا آنهایی که ضد آفتاب می‌زنند احتمالا خطوط کمتری در پیشانی خود دارند و ممکن است نسبت به سبک زندگی خود هوشیارتر و دقیق‌تر باشند. این یک ارتباط بحث برانگیز است.
ممکن است مجاب کننده به نظر نرسد که چین و چروکهای صورت، علامتی از بالا بودن ریسک بیماری قلبی باشند اما وقتی بافت کلاژن را مد نظر قرار دهید و این را بدانید که پوست جدار داخلی رگهای خونی هر دو حاوی کلاژن هستند و آسیب کلاژن هم در چین و چروکها و هم در بیماری قلبی نقش دارد، پس راحت‌تر می‌توانید این ارتباط ظاهرا عجیب را درک کنید. البته این را هم باید مدنظر داشت که افراد می‌توانند با بوتاکس و فیلر و ...، ما را «گول بزنند» و خطوط پیشانی را محو کنند!
آیا چین و چروکهای صورت با سلامت قلب ارتباط دارند؟
سلامت قلب و چین و چروکهای صورت چه وجه اشتراکهایی دارند؟ این ارتباط به احتمال زیاد با آسیب‌های پیوسته به پروتئین‌هایی به نام کلاژن مرتبط است. کلاژن، پروتئین اصلی است که از پوست شما محافظت کرده و کمکش می‌کند تا محکم و صاف باقی بماند. با افزایش سن و قرار گرفتن در معرض فاکتورهایی که به کلاژن لطمه می‌زنند، مثلا تابش خورشید، کلاژن تجزیه شده و انسجام خود را از دست می‌دهد. وقتی این اتفاق روی می‌دهد، کلاژن دیگر مانند یک پشتیان خوب برای پوست عمل نمی‌کند و این زمانی است که پوست کم کم شل میشود و چروک می‌خورد.
اما کلاژن در جدار رگهای خونی هم وجود دارد و وقتی که آسیب می‌بیند، ریسک تشکیل لخته خون در داخل دیواره‌ی رگها را افزایش می‌دهد. وقتی لخته خون در رگی که خون را به سمت قلب می‌‌برد تشکیل میشود، ممکن است جریان خون به سمت قلب را مسدود کرده و منجر به مرگ یا حمله‌ی قلبی شود. چنین آسیبی می تواند عامل تجمع پلاک در دیواره‌ی عروق هم باشد که به آن تصلب شرایین می‌گویند.
بنابراین پیری پوست و پیری رگهای خونی وجه اشتراکهایی دارند زیرا هر دو شامل آسیب به کلاژن می‌شوند. کلاژن چگونه آسیب می‌بیند؟ یکی از مکانیسم‌های احتمالی، استرس اکسیداتیو و التهاب است. استرس اکسیداتیو می‌تواند بواسطه‌ی خوردن غذاهای ناسالم، سیگار کشیدن، مصرف الکل، قرار گرفتن در معرض سموم، بی‌تحرکی و ورزش نکردن و استرس بوجود بیاید. همانطور که متوجه شدید این عوامل نیز منجر به بیماریهای قلبی و پیری زودهنگام پوست می‌شوند. فشار خون بالا نیز می‌تواند به کلاژن موجود در جدار رگهای خونی لطمه بزند.
اکنون دانشمندان گمان می‌کنند معاینه و بررسی خطوط پیشانی ممکن است راهی مفید برای تشخیص افرادی که ریسک بالایی برای بیماریهای قلبی دارند باشد. خطوط عمیق پیشانی در کنار سایر فاکتورها مانند فشار خون بالا، اختلالات لیپید، دور کمر و شاخص توده بدنی می‌تواند پرچم قرمزی برای بالا بودن احتمال بیماریهای قلبی باشد.
آیا چین و چروکهای صورت خبر از بیماری قلبی در آینده می‌دهند؟
سایر نشانگرها در ریسک بیماری قلبی
چین و چروکهای پیشانی تنها نشانگرهای جسمی بالقوه برای تشخیص ریسک بالای بیماریهای قلبی و عروقی نیستند. مطالعه‌ای که توسط محققان در دانشگاه کپنهاک دانمارک انجام شد، سایر نشانگرهای موجود در صورت دال بر بالا بودن ریسک بیماریهای قلبی را شناسایی کرد.
رسوب کلسترول در پلکها که به آن گزانتلاسما می‌گویند، نشاندهنده‌ی کلسترول بالا در خون است. چین خوردگی یا ناهمواری در نرمه‌ی گوش، پس رفتگی خط رویش مو و لکه‌های تاسی در سر همگی با ریسک بالای بیماریهای قلبی و عروقی در این مطالعه ارتباط داشتند (حتی بعد از اینکه عامل سن، مورد کنترل قرار گرفت). برای مردان، رسوب کلسترول در پلکها و عقب رفتگی خط رویش مو، قوی‌ترین عوامل مرتبط با احتمال بیماری قلبی بودند.
البته این نشانگرهای سطحی و ظاهری نمی‌توانند جایگزین سایر نشانگرهای بالا بودن ریسک بیماریهای قلبی که با آنها آشنا هستیم شوند، مثلا فشار خون، پروفایل لیپید و عوامل مربوط به کنترل قند خون. همه‌ی این نشانگرها چیزهایی هستند که باید به آنها دقت داشته باشیم و در بهترین حد ممکن، کنترل‌شان کنیم. این نشانگرهای مربوط به بیماریهای قلبی با یک آزمایش خون ساده قابل سنجش هستند.
اگر فکر می‌کنید در معرض بیماریهای قلبی و عروقی هستید با پزشک‌تان در این مورد صحبت کنید. از همه‌ی اینها مهمتر، حتما سبک زندگی را در پیش بگیرید که شامل تغذیه‌ی سالم، ورزش، خواب کافی و کنترل استرس باشد. حتی اگر از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماریهای قلبی باشید، سبک زندگی سالم می‌تواند به میزان چشمگیری این ریسک را پایین بیاورد. وقتی پای حفظ سلامت قلب در میان است، سبک زندگی می‌تواند بر ژنتیک چیره شود.